مفهوم اگزیستانس نزد یاسپرس
نویسنده
چکیده مقاله:
در تاریخ فلسفه معمولاً کِیْرکِگُر را بنیانگذار فلسفه اگزیستانس میدانند. او این اصطلاح را که به معنای نحوه وجود خاص انسان است، در تقابل با اندیشه هگل وضع کردهاست. با مروری کوتاه بر جدال فلسفی میان اندیشه کِیْرکِگُر و هگل سعی میشود از بعضی از ویژگیهای مفهوم اگزیستانس پرده برداشته شود. بعد از این، نوبت به شرح مفهوم "اگزیستانس" از نگاه یاسپرس میرسد. اگزیستانس تعریفناپذیر است و در مفهوم نمیگنجد. او معتقد است که اگرچه واقعیت اگزیستانس را نمیتوان همچون وجود تجربی مستدل ساخت اما میتوان به آن بهمدد «نشانه» اشاره کرد. یاسپرس الفاظی همچون «اگزیستانس»، «خودبودن»، «آزادی» و سایر اصطلاحات خاصی را که درفلسفه خود بهکار میبرد، نشانههایی میداند که فینفسه معنایی مستقل ندارند وحتی در قالب نشانی برای آگاهی کلی نامفهوم باقی میمانند. میزان در رد و قبولی نشانیها و صحت و کذب آنها خودْبودن فرد است. اگزیستانس همواره اگزیستانس فردی است. اگزیستانس خودبودنِ اصیل انسان است که با تصمیمی آزاد و بیقید و شرط، به خود فعلیت میبخشد. اگزیستانس، زندگی صرف را همچون امکانی بالقوه همراهی میکند، امکانی که انسان یا بدان چنگ میاندازد یا از دست زدن به آن سر باز میزند.
منابع مشابه
مفهوم دیگری در فلسفهی یاسپرس
کارل یاسپرس فیلسوف بزرگ اگزیستانس مانند سایر فیلسوفان این حوزه هستی و وجود آدمی را در گرو «هستى– در – عالم» و «هستى – با – دیگران« مىداند. یکى از مفاهیم بنیادین فلسفهی وی، مفهوم دیگری است که به گونهای عمیقتر نسبت به فلسفهی سایر فیلسوفان اگزیستانسیالیست مطرح شده است زیرا نزد وی، فرد، خویشتن خویش را به وسیلهی دیگری درک مىکند. ارتباط با دیگری به معنای انتقال احساسات و افکار به دیگرى یا ارت...
متن کاملامکانسنجی تطبیق انسانشناسی صدرایی و انسان در فلسفههای اگزیستانس (با تأکید بر اندیشههای یاسپرس و سارتر)
«وجود» و «تقدم وجود بر ماهیت» عباراتی کلیدی در فلسفۀ صدرایی و فلسفههای اگزیستانس هستند که در نظر اول امکان بررسی تطبیقی و برقراری برخی تشابهات در زمینۀ انسانشناسی را به ذهن متبادر میکنند. صحت این فرضیه در بررسی دقیقتر واژههای «انسان»، «وجود انسانی» و نیز ملاحظۀ روش در فلسفۀ اگزیستانسیالیسم ملحدانه (به نمایندگی سارتر) و خداباور (به نمایندگی یاسپرس) پیگیری میشود و طرح هرگونه تطبیق در تحلیل ...
متن کاملمفهوم و استعاره نزد دریدا
در این مقاله تفسیر و خوانشی از متن مهم دریدا دربارهی استعاره با عنوان «اسطوره شناسی سفید: استعاره در متن فلسفه» ارائه شده است. دریدا در این متن به مواجههی فلسفه با استعاره به منزلهی امری بیرونی نسبت به خود پرداخته و نتیجه گرفته است که فلسفه گرایش به درونی سازی هر امر بیرونی دارد. فلسفه با امر استعاری به عنوان چیزی برخورد کرده که باید بر آن تسلط پیدا کند. نتیجه این است که، وقتی در خود فلسفه ا...
متن کاملمفهوم زیبایی نزد توماس آکوئینی
توماس آکوئینی (1225 - 1274 م) در بخشهای متعددی از کتابهای خود، به بررسی مفهوم زیبایی پرداخته است. او این اشارات را به صورت پراکنده و ضمنی مطرح کرده و کتاب یا فصل مستقلی در این خصوص تألیف نکرده است. اگرچه او بسیاری از تصوراتش در باب زیبایی را از پیشینیان خود اقتباس کرده، آنها را به روش خود و در راستای نظریاتش دربارهی وجود و معرفت تفسیر کرده است. بحث از زیبایی در اندیشهی آکوئینی در دو ساحت ز...
متن کاملمفهوم صدق نزد ویتگنشتاین
این مقاله به بررسی تلقی ویتگنشتاین از مفهوم صدق می پردازد و میکوشد نشان دهد که برخلاف تفسیر رایج، ویتگنشتاین متقدم و متأخر دارای برداشتی یکسان از مفهوم صدق است. بنا بر آنچه خواهد آمد ویتگنشتاین در سراسر کار فلسفی خویش، «صدق» را مفهومی زائد میدانست و به همین دلیل از به دست دادن نظریهای در بارۀ صدق خودداری کرد. در پایان نشان خواهیم داد که لازمۀ منطقی امتناع از صورتبندی نظری در باره «صدق» در...
متن کاملمفهوم «واقعیت» نزد موریس شلیک
آنچه همیشه درباره پوزیتیویستهای منطقی مورد توجه بوده است، وجوه معرفتشناختی و روششناختی آنها بوده است. حال قصد داریم با توجه به چالش موریس شلیک و حلقه وین با متافیزیک، وجه هستیشناختی اندیشه او را بازسازی کنیم.شلیک شناخت ما از «واقعیت»، و همچنین «جهان خارج مستقل از ما» را به دو قلمرو شناخت عرفی یا شناخت مورد نیاز در زندگی روزمره و شناخت علمی تفکیک میکند. او با تکیه بر این تفکیک نشان میدهد ک...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 40 شماره 2
صفحات 107- 129
تاریخ انتشار 2012-12-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023